Bitki odaklı ilaç keşfinde yeni yaklaşımları Bezm-i Alem Üniversitesi Eczacılık Fakültesi‘nden Prof. Dr. Gülaçtı TOPÇU Tıbbi ve Aromatik Bitkiler Üzerine Araştırmalar Kitapçığında ana hatları ile açıkladı:
“• Bilgiye Dayalı Bitki Seçimi (Ethnobotanic, chemotaxonomic, pharmacognosic and
pharmacological)
• Rutine oturtulmuş iyolojik aktivite tarama sistemlerini kullanarak zolasyona gitmek
• Enstrümana dayalı ızlı replikasyon (hyphenated techniques LC MS, LC NMR, GC MS)
ile apı ayini apmak
• Yeni Cell ulture ve/veya Mikrobial Transformasyon teknikleriyle bitkilerin sekonder
metabolitlerini yüksek oranda elde etmek, hedefli sekonder metabolit eldesi
Bitkilerden İlaç Yapımı
1-Strateji Belirleme
• Hangi hastalık hedeflendi?
• Hangi bitkiler (veya diğer doğal kaynaklar) kullanılabilir?
• Bu bitkiler nereden ve nasıl toplanacak?
• Öncelikle hangi bioassay kullanılacak?
• İkincil olarak hangi bioassay kullanılacak?
2- Bitkilerin Seçimi ve Toplanması Etnobotanik bilgi kaybolmadan toplamak
• Değişik kültürlerdeki ilaç olarak kullanılan bitkiler üzerinde çalışmaları belirlemek
• Eski tekstleri ve ekolojik nişleri araştırarak ip uçlarını almak
3-Biyolojik Aktivite Taramaları
• Mechanism based Assays
• Cellular and Microbial Assays
• Organ based Screenings
• Animal Testing
• Virtual Screenings
• Human Trials
4-Otomatize Biyolojik Taramalar (HTBS)
• in vitro iyolojik estler (enzime dayalı, hücresel veya mikrobiyolojik esaslı testler)
otomatize edilmiş tarama teknikleriyle (HTS)
• Günde 100,000 numunenin taranması bile sözkonusu
• Özellikle kompleks bitki ekstrelerinden biyoaktif bileşiklerin izolasyonu için elverişli
5-Hızlı Tarama (Rapid De-replication)
• Çok sayıda bilinen bileşiğin dereplikasyonu
• GC MS, LC S, LC NMR/bioassay’in bir arada kullanılması.
• Kombine tekniklerin kullanılmasıyla yeni ve/veya aktif bileşiğin aktif ekstreden yakalanması
• On line database sistemleriyle kimyasal yapıların ve bu yapılar için rapor edilmiş
aktivitelerin izlenmesi
Doğal Ürünlerin Dereplikasyonu
